Müşterinize gereğinden fazla yaklaşmak, yanlış bir zamanda elini sıkmak veya kültürlerine uygun olmayan bir kıyafet giymek… İletişimde yapılan bu tür hatalar, uluslararası iş anlaşmalarınızı başlamadan bitirebilir.
İster Montevideo ister Montreal’de olun, dünya çapındaki görgü kurallarını anlatan kılavuzumuz sayesinde nasıl iyi bir izlenim bırakabileceğinizi ve sıkça yapılan hatalardan nasıl kaçınabileceğinizi öğrenebilirsiniz.
Sözler ve eylemler
KFC’nin "finger-licking good" (parmak ısırtan lezzet) sloganının 1980’li yıllarda Çinceye "parmaklarınızı kopartın" şeklinde çevrilmesi gibi pazarlama alanındaki bazı çeviri hataları kulağa komik gelse de kültürel anlamda yapılan diğer hataların sonuçları ağır olabilir.
Devlet Başkanı Bush ile Amerikan iş dünyasındaki öncü isimlerin 1990’lı yıllarda bir ticaret anlaşması için Tokyo’da düzenledikleri ilk buluşmalarından sonra Japonya-ABD ilişkileri hızlı bir şekilde gerilemeye başladı. Japon delegeler, ABD ekibinin doğrudan taleplerini kaba bulmuştu. Amerikanlar ise ürünlerini kamu görevi anlayışıyla satın aldıklarını söyleyen Japonların, kendilerine dilenci muamelesi yaptığını düşünüyorlardı. Sonuç olarak hiçbir taraf kazançlı çıkmadı.
Bu tür anlaşmazlıkları önlemek için önemli bir toplantıdan önce müşterinizle birkaç defa görüşerek belirli konular hakkında konuşun. Genel olarak kişisel sorular sormaktan ya da din ve siyaset gibi hassas konularda tartışmaktan kaçının.
Yapılması ve yapılmaması gerekenler
Hindistan: Konuşmaya doğrudan işle ilgili konularla başlamak yerine meslektaşınıza ailesi ve hobileri hakkında sorular sorun.
Uruguay: Toplantıya Uruguay hakkında sorular sorarak başlayın. Yerliler, ülkeleriyle gurur duyarlar.
İtalya: İtalyanlarla görüşmelerinizi hızlandırmaya çalışmayın, bunu bir zayıflık işareti olarak algılarlar.
Brezilya: Brezilyalılar konuşurken jest ve mimiklerini oldukça fazla kullanırlar. Eğer birisi lafınızı keserse bunu saygısızlık olarak algılamayın.
Uygun kıyafetler
Özellikle Batı ve Doğu ülkeleri arasındaki anlaşmaların başarısız olması, herkesin kendi kültürünü iş dünyasına yansıtmaya çalışmasından kaynaklanır. Karşı tarafa herhangi bir saygısızlıkta bulunmamak adına seyahat öncesinde hazırlık yaparak tarzınızı gideceğiniz yere uyumlu hale getirin.
Özellikle Orta Doğu’ya seyahat ederken, gideceğiniz ülkenin kültürüne uygun kıyafetler seçin.
Orta Doğu politikası ve iş dünyası konularında uzman Michael Barron: "İlk olarak araştırma yapın. Cynthia Dearin’in Camels, Sheikhs and Billionaires adlı kitabı, Orta Doğu’ya açılmak isteyen şirketler için iyi bir kılavuz niteliğinde. Ve tabii ki karşı tarafa saygılı olmak da çok önemli. Kadınlar, omuz ve dizlerini kapatan kıyafetler tercih etmeli. Erkekler ise gömlek giymeli ve kravat takmalı."
Yapılması ve yapılmaması gerekenler
İtalya: İtalyanlar için görüştükleri kişinin kıyafeti kusursuz olmalıdır. Bu nedenle kıyafetinizin şık ve temiz olduğundan emin olun.
Tayland: Erkekler pantolon ve beyaz gömlek giymelidir, hafif takım elbiseler ve ceketler de prestij kazandırır. Kadınlar ise gösterişsiz kıyafetler tercih etmelidir.
Rusya: Parlak veya açık renkli kıyafetler giymekten kaçının. Bunlar, Ruslara göre güvenilmez olduğunuzun bir göstergesidir.
Suudi Arabistan: Tüm kadınlar "abaya" adında bir kıyafet giymelidir ancak yabancılar baş örtüsü takmak veya yüzlerini kapatmak zorunda değildir.
Vücut dili
Hotbox genel müdürü Jamie Rothwell, ürünlerini Asya’ya ihraç etmeye başladığında Birleşik Krallık ihracat programının yardımına başvurdu. Rothwell, her ne kadar Batılı insanların vücut dilini okuyabilen bir satış temsilcisi olsa da Doğu ülkelerinde kullanılan ve ona çözülmesi imkansız gibi görünen jestleri anlamak için deneyimli bir tercümandan yardım almak zorunda kaldı.
Rothwell durumu şöyle açıklıyor: "Asyalıların vücut dilini okumak diğerlerinden daha zor. Bazı müşterilerim toplantılarda öyle heyecanlı konuşuyorlardı ki ‘toplantının kötü geçtiğini’ düşünüyordum. Sonra çevirmen dönüp ‘Ürününüzü beğenmiş!’ diyordu."
Batılılar için zararsız gibi görünen bazı jestlerden de kaçınılması gerekiyor. ABD Devlet Başkanı Donald Trump’ın sıkça kullandığı baş parmak hareketi Suudi Arabistan, Sardinya, Yunanistan ve İtalya’da kaba bir hareket olarak görülürken, "tamam" anlamındaki el işareti ise Almanya, Türkiye, Brezilya ve Rusya’da hakaret olarak algılanıyor.
Yapılması ve yapılmaması gerekenler
Kanada: Eğer Quebec’teyseniz konuşurken elinizi cebinize sokmayın.
Japonya: Uzun süre göz teması kurmak, kaba bir davranış olarak algılanır. Konuşan kişiyi dinlediğinizi göstermek için konuşma boyunca başınızı sallayarak onaylayın.
Singapur: Birinin dikkatini çekmek için elinizi sallayın ve kişiyi kesinlikle parmağınızla işaret etmeyin.
Meksika: Meksikalılar için konuşurken birbirine yakın durmak normaldir. Üstelik bu kişiler, diğer pek çok ulusa göre daha uzun süre tokalaşırlar ve sarılırlar.
Kişisel alan
Çeşitli kültürlerin kişiler arasındaki uzaklıkla ilgili görgü kuralları da birçok risk barındıran başka bir mevzudur. Japonlar , başkalarıyla aralarına yalnızca başlarını eğebilecekleri kadar mesafe koyarlar. Batı’da ise bu mesafe, tokalaşmaya yetecek kadardır.
Bir anlaşmayı imzaladıktan sonra diğerlerinin hareketlerini takip edin. Özellikle İslam devletlerinden birini ziyaret eden bir kadınsanız elinizi uzatmayın ve karşı taraf uzatana kadar bekleyin. Üstelik erkekler de Arap iş adamlarıyla el sıkışırken karşı taraf bırakmadığı sürece elini çekmemelidir. El ele tutuşmak, Arap kültürünün bir parçasıdır.
Ödevlerinizi eksiksiz bir şekilde yaparsanız iletişim kopukluklarını önleyebilirsiniz: DIT ve Commisceo Global gibi web sitelerinde yer alan, çeşitli ülkeler için hazırlanmış kılavuzları kullanarak kendi ülkenizdeki kurallardan da haberdar olun.
Yapılması ve yapılmaması gerekenler
Çin: Toplantı sonrasında el sıkışmayın. Bunun yerine başınızı sallayın veya öne doğru eğilin.
Hindistan: Toplantı yaptığınız kişilerle aranızda bir kol uzunluğunda mesafe bırakın.
Finlandiya: Finlandiyalılar için mahremiyet çok önemlidir, bu yüzden onlarla konuşurken aranıza fiziksel anlamda bir mesafe koyun.
Almanya: Geldikten sonra ve ayrılmadan önce toplantıdaki herkesle el sıkışın.
Zaman ve sabır
Arabian Aerospace gazetesinin baş editörü Alan Peaford, işletme sahiplerinin Orta Doğu’daki bir şirketle anlaşma yapmadan önce bir süre beklemeye hazırlıklı olmaları gerektiğini söylüyor.
Peaford: "Biraz uzun bir süreç ancak size ve verdiğiniz hizmete güvendiklerinde her şey kusursuz bir şekilde ilerliyor. İş dünyası, ilişkiler üzerine kuruludur ve müşterilerinizin sizi tanıması çok önemlidir. Orta Doğulu insanlar, son derece arkadaş canlısıdır ancak sosyal etkinliklerde iş konularını asla konuşmazlar."
Tıpkı Orta Doğu’da olduğu gibi bazı Afrika ülkelerinde de birbirinizi tanıdığınız birkaç gün boyunca iş konuları konuşulmayabilir ancak bundan sonraki süreç çok daha hızlı ilerleyecektir. Bu nedenle, uçuş seçeneklerinizi esnek tutun ve işletmeniz için güvenli bir Wi-Fi bağlantısına sahip, konforlu bir yer bulun.
Yapılması ve yapılmaması gerekenler
Singapur: Singapur’da iş ilişkilerinin kurulması uzun yıllar sürebileceğinden bazı tanıdıklarınızdan yardım almanız gerekebilir. Görüşmeler başladıktan sonra kararlar hızlı bir şekilde alınacaktır.
Hong Kong: Görüşmeler, Hong Kong’ta da genellikle yavaş ilerler. Burada bir anlaşma imzaladığınızda karşılık olarak yalnızca eliniz sıkılırsa şaşırmayın.
Hindistan: Herhangi bir anlaşmaya varmadan önce tarafların birkaç defa görüşmesi normaldir ancak bu süreçte bazı zorluklara hazırlıklı olmalısınız.
